Wat betekent duurzaamheid voor het kappersvak? En wat kunnen we in ons onderwijs veranderen zodat de nieuwe generatie kappers een duurzame bril op heeft? Op 3 oktober vond het Symposium Duurzaamheid in het Kappersvak plaats, georganiseerd door Leren voor Morgen. De deelnemers werden door experts uit het kappersvak geprikkeld om na te denken over deze vragen. Zo kwamen ze erachter dat er een stuk meer mogelijk is dan je zou verwachten!

Giuseppe van der Helm, directeur van Leren voor Morgen, gaf aan het begin van de dag aan: “Duurzaamheid in het MBO gaat te vaak alleen over bouw en installatie. Maar er is toch veel meer.” Tijdens het Symposium werd duidelijk dat duurzaamheid zeker ook in de kappersopleiding geïntegreerd kan worden! Hieronder delen we de inzichten van dit inspirerende symposium.

Sustainable Development Goals in de kappersopleiding
De SDG’s kunnen een goed startpunt zijn om na te denken over duurzaamheid in het kappersvak. Pieter Patje gaf de deelnemers mee dat het kappersvak meer aansluiting heeft bij de SDG’s dan je in eerste instantie denkt.

Bij doel 1 ‘Geen armoede’ kun je bijvoorbeeld denken aan het knippen van daklozen of bij de voedselbank. Voor doel 10 ‘Ongelijkheid verminderen’ kunnen studenten leren over het belang van diversiteit op de werkvloer. Kappers hebben ook invloed op de gezondheid van hun klanten (doel 3) en op de waterkwaliteit (doel 6). Als docent kun je met studenten in gesprek gaan over de SDG’s.

Bewustwording bij kappers
Samira Alic van de BIOlogische Kapper heeft als slogan: “Zorg goed voor jezelf, je haar en het milieu.” Ze vertelde tijdens het symposium over het belang van bewustwording bij kappers. Kappers gebruiken iedere dag veel verschillende producten en veel daarvan bevatten schadelijke stoffen. Alic wil dan ook dat kappers nadenken over wat voor producten ze gebruiken. Je kunt als kapper bijvoorbeeld producten uitkiezen die biologisch, niet op dieren getest of niet watervervuilend zijn.

In gesprek met de klant
Kappers zouden volgens Alic ook het gesprek moeten aangaan met de klant over wat mooi is en wat zij belangrijk vinden. Zij vraagt bijvoorbeeld: is het nodig om van donker naar licht haar te gaan? Studenten kunnen tijdens de opleiding al leren duurzaamheid mee te nemen in het advies dat ze klanten geven, bijvoorbeeld door op elkaar te oefenen tijdens de les.

“Ook in dit vak moeten we om”
Ook Annie Kok van Haarvriendelijk wees op de verantwoordelijkheid van kappers. Zo produceren kappers bijvoorbeeld 170.000 kilo chemisch afval van haarverf en dat is nog exclusief de verf die in de wasbak verdwijnt.

Over duurzaamheid in het kappersvak zegt Kok: “Het is helemaal geen keuze. Ook in dit vak moeten we om, we moeten een transitie maken.” Bovendien is het volgens Kok een win-win situatie, want:

wat beter is voor het milieu, is beter voor het haar, de huid van de klant én de kapper!

Duurzame gewoonten beginnen op school
Tijdens de dag kwam steeds terug dat de opleiding het goede voorbeeld moet geven aan studenten. Dat kan op verschillende manieren. Je kunt als docent beginnen bij het creëren van gewoontes als de kraan uitzetten en afval scheiden. Verftubes recyclen kan bijvoorbeeld via Dutch Urban Miners. Leer studenten dat ze keuzes kunnen maken die energie en water besparen, zoals minder föhnen en wassen. Maak studenten ook bewust van verspilling, bijvoorbeeld door een vaas neer te zetten waar alle ongebruikte verf in verzameld wordt.

Laat studenten zelf onderzoek doen
Studenten leren om zelf afwegingen te maken is een ander essentieel onderdeel van een duurzame kappersopleiding. Annie Kok adviseerde docenten om studenten zelf onderzoek te laten doen naar verschillende merken: welke ingrediënten gebruiken ze in hun producten, hoe duurzaam zijn die ingrediënten, denkt het merk na over energiebronnen, etc. Ze zullen zo een kritischere blik krijgen.

Ook de stage kan een goede manier zijn om de opleiding te verduurzamen. De opleiding kan bepaalde eisen stellen aan het leerbedrijf of de studenten kunnen zelf onderzoek doen in de salon. Kok voegde daaraan toe: “Laat ze dan ook op de werkplek een presentatie geven. Dat vergroot de impact van studenten!”

Plantaardig haarkleuren
Dianne te Mebel van Instituut Haar & Gezondheid vertelde tijdens het Symposium over plantaardig haarkleuren met henna. Het gebruikelijke chemisch verven is niet alleen milieubelastender, het kan ook schadelijk zijn voor de gezondheid van de kapper en de klant. Te Mebel krijgt in haar salon dan ook veel klanten die bij andere kappers huidklachten kregen.

Met plantaardige haarkleuring is steeds meer mogelijk, niet alleen meer rood. Het geeft een natuurlijk effect en maakt het haar niet stuk. Als er henna overblijft hoef je dat niet weg te gooien, zoals normale haarverf, maar kan het de volgende dag weer gebruikt worden. Te Mebel stimuleert haar klanten bovendien gebruik te maken van shampoo bars, zeepblokken zonder onnodige plastic verpakking.

Duurzaam kapperschap als het nieuwe normaal
Te Mebel hoopt dat plantaardig kleuren een vast onderdeel wordt van de kappersopleiding in plaats van een apart verhaal. “Toen ik zelf de kappersopleiding deed hebben we het een half uur gehad over henna. Later dacht ik: ik doe het anders.” Als studenten al leren werken met natuurlijke haarkleuring zal het vanzelf een vanzelfsprekend onderdeel van het kappersvak worden. Ook moeten studenten leren wat de voor- en nadelen van chemisch en natuurlijk kleuren zijn, zodat ze klanten goed kunnen adviseren.

Een kapper met impact!
De belangrijkste boodschap van het symposium was misschien wel dat kappers en studenten meer invloed hebben dan ze denken. De opleiding speelt daar natuurlijk een grote rol in. Als studenten leren om bewuste keuzes te maken worden die studenten later kappers die bewuste keuzes maken. Annie Kok eindigde haar verhaal dan ook met:

“Jij als kapper hebt impact, meer dan je denkt. Op het moment dat jij de consument goed kunt uitleggen ben je al heel goed bezig voor het milieu.”

Op de website van DuurzaamMBO kun je meer lezen over duurzaamheid in het kappersvak.