Geen armoede, geen ongelijkheid en geen klimaatverandering in 2030. Dat is het doel van de Sustainable Development Goals (SDG’s). Er is ook een doel over het onderwijs: SDG4 Kwaliteitsonderwijs. Het streven hiervan is dat iedereen een leven lang kwalitatief onderwijs moet kunnen volgen. Maar wat betekent dit voor Nederland? Hoe kan jij bijdragen aan het bereiken van SDG4? En hoe helpt Leren voor Morgen (LvM) je hierbij?

Wat houdt SDG4 Kwaliteitsonderwijs in?
In 2030 moet onderwijs kwalitatief en betaalbaar zijn, zodat iedereen een leven lang goed onderwijs kan genieten. Alle kinderen moeten hun basisschool en middelbare school afmaken. En iedereen moet een opleiding uit het beroeps-, technisch- en hoger onderwijs kunnen volgen.

In kwalitatief onderwijs is er aandacht voor duurzame ontwikkeling, duurzame levensstijlen, mensenrechten en gendergelijkheid. Ook moeten scholen een veilige haven zijn voor leerlingen en studenten: een cultuur van vrede, diversiteit en geen geweld. Daarnaast moet mondiaal burgerschap worden gepromoot.

SDG4 in Nederland
Uit het Sustainable Development Report 2019 blijkt dat Nederland hoog scoort op SDG4. Zo gaat 97,3% van de kinderen naar de basisschool en is er weinig uitval. Nederland kent een hoge geletterdheid en een grote doorstroom naar hoger onderwijs en banen (Rijksoverheid 2019). Daarnaast blijkt uit cijfers van het CBS dat veel thema’s in het onderwijs aansluiten bij de SDG’s (Rijksoverheid 2017). Zo zijn er veel programma’s die het behalen van de SDG’s bevorderen, zoals Alliantie Gelijke Kansen, Passend Onderwijs en Aanpak laaggeletterdheid en taalachterstand, onderwijs aan vluchtelingenkinderen.

Ondanks de hoge score op SDG4 geeft de Rijksoverheid aan dat de hoge geletterdheid en doorstroom naar hoger onderwijs en banen vanzelfsprekend moet blijven voor alle groepen in de samenleving. Het kabinet wil dit zo behouden door meer geld beschikbaar te stellen aan volwasseneducatie en de combinatie van zorg en onderwijs eenduidiger te maken.

Zorgen bij jongeren
Ook de Nationale Jeugdraad geeft in de Derde Nederlandse SDG Rapportage aan dat er nog verbetering mogelijk is op SDG4. Zo ziet ze veel kansen om jongeren nog actiever te betrekken bij de SDG’s en hen op te leiden voor de uitdagingen voor de toekomst. Veel jongeren zijn namelijk al actief bezig met het verduurzamen van hun school, waarvan Studenten voor Morgen in het hoger onderwijs een voorbeeld is. Tevens merken jongeren dat gelijke kansen er niet voor iedereen in het onderwijs zijn. Zo hebben jongeren zorgen over de toenemende polarisatie en discriminatie in het Nederlandse onderwijs.

Wat doet de overheid nu precies?
De overheid wil met behulp van Curriculum.nu het onderwijsaanbod updaten. Zo moet er meer aandacht komen voor 21-eeuwse vaardigheden, zoals kritisch denken en problemen oplossen. Tevens moet het curriculum aansluiten op actuele maatschappelijke thema’s, zoals klimaat, circulaire economie, voedselzekerheid en toenemende ongelijkheid.

Daarnaast heeft de overheid DuurzaamDoor in het leven geroepen, zodat overheden en maatschappelijke initiatieven samenkomen. Door het bouwen van netwerken, zorgen voor verbinding en het delen van ervaring wil de overheid via DuurzaamDoor duurzame ontwikkelingen versnellen.

Wat kan jij doen?
Je kunt je school verduurzamen. Doe dit samen met leerlingen, want zij hebben vaak goede ideeën. Scheiden jullie bijvoorbeeld al afval? Kan er een schoolmoestuin komen met groente die in de kantine gebruikt kunnen worden? Hebben jullie zonnepanelen op het dak? Als school kun je er ook voor kiezen om een Eco-School of UNESCO-school te worden. Je maakt dan een plan hoe je duurzaamheid of de Unesco-thema’s (vrede en mensenrechten, intercultureel leren, wereldburgerschap en duurzaamheid) in je lesaanbod wilt implementeren. Natuurlijk voer je het plan ook uit.

Je hoeft niet het wiel opnieuw uit te vinden, want in veel methodes is er aandacht voor thema’s uit de SDG’s, zoals duurzame levensstijlen en mensenrechten. Mocht je meer aandacht willen besteden aan bepaalde thema’s dan bestaan er veel educatieve pakketten, zoals Eten van de toekomst: wat is duurzaam eten? van Ik Circuleer (duurzaamheid), It’s up to you (school als veilige haven) en mensjesrechten van Amnesty International (mensenrechten). Bekijk ook hoe collega’s duurzaamheid in hun lessen verwerken: lees bijvoorbeeld hier wat andere docenten doen. En houd de website van LVM in de gaten, want we plaatsen regelmatig inspirerende interviews met duurzame docenten. Zo krijg je weer inspiratie voor leerzame projecten.

Hoe kan de Coöperatie Leren voor Morgen (LVM) je helpen?
Leren voor Morgen is Coördinator van SDG4. Dit betekent dat LVM onderwijsaanbieders en -organisaties oproepen om aan de slag te gaan met SDG4 en hen hierin ondersteunen. Onderwijs is namelijk een cruciale factor om alle SDG’s te doen slagen.

Deze ondersteuning uit zich in het verbinden en inspireren van onderwijsaanbieders, bijvoorbeeld door PO-, VO-, MBO- en HBO- en WO-netwerken te ondersteunen en te voorzien van ambassadeurs en de verkiezing van Duurzame Docent. Verder brengt LVM duurzame projecten en ontwikkelingen onder de aandacht door erover te publiceren op de website, zodat docenten niet zelf op zoek hoeven naar goede projecten.

Wil je als onderwijsaanbieder of –organisatie hulp van LVM bij het bezig gaan met de SDG’s? Word dan lid van de coöperatie.

lees meer over SDG's in het onderwijs

Bronnen:
Rijksoverheid (2019) Derde Nederlandse SDG Rapportage: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2019/05/01/bijlage-rapport-derde-nederlandse-sdg-rapportage
Rijksoverheid (2017) Eerste Nederlandse SDG Rapportage: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2017/05/24/nederlandse-rapportage-over-de-duurzame-ontwikkelingsdoelen
Sustainable Development Solutions Network (SDSN) & Bertelsmann Stiftung (2019) SDG Index &Dashboard: https://www.sdgindex.org/

Meer lezen?
Curriculum.nu wil het onderwijs vernieuwen én verbeteren: https://www.lerenvoormorgen.org/nieuws/curriculum-nu-wil-het-onderwijs-vernieuwen-en-verbeteren
Vier tips voor implementatie duurzame bouwstenen Curriculum.nu: https://lerenvoormorgen.org/nieuws/vier-tips-voor-implementatie-duurzame-bouwstenen-curriculum-nu